Af almenningssamgöngum..

     Undanfarnar vikur hefur margt verið skrafað og skeggrætt um almenningssamgöngur á Austurlandi þó aðallega í Fjarðabyggð undanfarnar vikur.

Þessi umræða hefur átt sé stað í kjölfar ákvarðana um breytingu á gjaldskrá þar sem bæði uppbygging og aðferðarfræði við gjaldheimtu hefur verið endurskoðuð.

Bæjar og nefndarfulltrúar Fjarðalistans hafa þó mest haft sig í frammi varðandi þetta mál og gagnrýnt það mög harkalega fyrst og fremst á þeirri forsendu að allir íbúar Fjarðabyggðar eigi að sitja við sama borð  þegar kemur að gjaldtöku fyrir almenningssamgöngur, þ.e. að greiða sama gjald óháð því hvaðan er komið eða hvert er verið að fara innan sveitarfélagsins.

En um hvað snýst málið í raun  ??  Hverjar eru hinar bláköldu staðreyndir málsins.??

Farin var sú leið við endurskoðun á gjaldskrá að nota svipað kerfi og strætó hefur tileinkað sér í akstri um hinar dreifðari byggðir, en hún fellst í því að svæðum er skipt í niður í þrep og fyrir hvert þrep er ákveðin krónutala.  Síðan ferðast farþeginn 1, 2 eða fleiri þrep (eða gjaldsvæði) og borgar eftir því.  Með þessu kerfi er nokkuð auðvelt að setja upp gjaldskrá sem er gegnsæ og einföld og í raun borga allir sama verð, sama hvar þeir eru í sveit settir fyrir hvert gjaldsvæði.

Verð á stökum ferðum breytist mest, en það má færa fyrir því sterk rök að núverandi gjaldskrá sé mjög ósanngjörn, og hvetji menn og konur ekki til að nota þennan ferðamáta, til að mynda þá kostar samkvæmt núverandi gjaldskrá litlar 3000 krónur fyrir svo stuttan legg sem Eskifjörður - Reyðarfjörður og litlar líkur á því að einhver nýti sér það nema í neyð þegar þessi stutti spotti er þannig verðlagður, það er margfalt ódýrara og þægilegra að nota einkabílinn sé hann til staðar.

Stakar ferðir milli Stöðvarfjarðar og Reyðarfjarðar lækka líka og því hefur einmitt verið haldið á lofti að þetta bitni mest á „jaðarbyggðum sem þurfi að sækja þjónustu inn að miðjunni",  en þegar málið er skoðað í þaula má sjá að uppbygging gjaldskrárinnar er mun markvissar og sanngjarnari eftir breytingu en fyrir.

Í meðfylgjandi töflum (með fyrirvara um villur) má sjá hver áhrifin eru lið fyrir lið, og það má benda á það til viðbótar að nú fá þeir sem kaupa kort til lengri tíma einnig meiri aflsátt, eða allt að 30% fyrir 12 mánaða kort og möguleiki að fá greiðslum dreift á mánuði.  Hvorki auka aflsáttur né dreifing greiðslna var í boði áður.

Það má einnig benda á að nú er eitt gjald fyrir eldri borgara og öryrkja, sama hvaðan þeir koma og hvert þeir eru að fara og það gjald er lágt.  Unglingar ferðast frítt fram að 16 ára aldri og íþróttaaksturinn verður eftir sem áður niðurgreiddur og gjaldi fyrir framhaldsskólanema er stillt í hóf.

Gagnrýni á þessar breytingar hafa verið eins og segir í upphafi nokkuð miklar og hefur snúist um að allir greiði sama gjald hvaðan og hvert sem er.  Það er í sjálfu fallegt og göfugt markmið og má vel vera að það sér hægt á einhverjum tímapunkti að uppfylla þá sýn, en núna er það ekki hægt nema tilkomi meiri framlög úr sjóðum sveitarfélagsins eða annara sem leggja fé í kerfið . Lítið bar hinsvegar  á hugmyndum eða vangaveltum af  hálfu gagnrýnenda, heldur var mikið  talað um hversu ómögulegar og ósanngjarnar breytingarnar væru og að þetta ætti að gera einhvernvegin  öðruvísi og í mínum huga á gagnrýni að felast í öðru og meira en bara slíku, það á að rýna til gagns.

 Einnig má velta því fyrir sér hversu sanngjarnt það sé að sama gjald sé fyrir ferð frá Neskaupsstað til Stöðvarfjarðar eða milli Eskifjarðar og Reyðarfjarðar svo að við berum saman lengsta og styðstu legginn í þessum samgöngum en annar þeirra er 85km á meðan hinn er 15km.  Hvað er sanngjarnt við sama gjald fyrir þessa tvo leggi.. ??

Kerfi sem þessi eiga að vera í stöðugri endurskoðun, bæði vegna gjaldtöku og einnig vegna ferða og fjölda þeirra.  Það hlýtur að vera markmið okkar allra að byggja hér upp kerfi sem veitir góða þjónustu á hófstilltu verði, en það er ekki gert á einni nóttu né án breytinga með reglulegu millibili.  Að lokum vil ég hvetja alla til að kynna sér tímatöflur og möguleikana sem þetta kerfi býður uppá  og nýta sér það til ferðalaga innan sem utan sveitarfélagsins.

Góðar stundir 

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Gjadskrár, útdráttur